We wrześniu 2023 roku minęło 75 lat od utworzenia pierwszej klasy licealnej w Publicznej Szkole Powszechnej nr 20 w Gdyni, która to stała się zaczątkiem I Liceum Ogólnokształcącego przemianowanego w 2002 r. w uznaniu udanej innowacji dydaktycznej i dorobku w I Akademickie Liceum Ogólnokształcące. Od 1976 roku szkoła nosi zaszczytne imię „Zasłużonych Ludzi Morza”.
W historii szkoły można wyróżnić kilka ważnych okresów dla tworzącej się i utrwalającej przez lata jej tożsamości, opinii o wysokim poziomie nauczania, kreatywności i nowatorstwa.
Okres I. Lata 1948 – 1972
Siedziba: neogotycki pałacyk z przełomu XVIII i XIX wieku
Dyrektorzy szkoły: Kazimierz Niedźwiedzki, Henryk Marcinkiewicz, Jan Pacek, Witold Wiśniewski.
Okres ten to trudne lata powojenne; niełatwe życie w ówczesnych realiach społeczno–politycznych, ale także czas kształtowania się wizerunku szkoły, na który składały się: surowa dyscyplina, sukcesy w olimpiadach i konkursach przedmiotowych oraz sporcie. Podkreślić też należy duży procent studiujących absolwentów. W organizacji szkoły im. Bolesława Bieruta uwzględniono 9–10 oddziałów. W 1972 r. decyzją władz oświatowych „Jedynka” została przeniesiona do budynku Szkoły Podstawowej nr 11 przy ulicy Wrocławskiej 52. Wcześniej na emeryturę odeszło starsze grono pedagogiczne wraz z dyrektorem.
Okres II. Lata 1972- 1981
Siedziba: budynek przy ulicy Wrocławskiej 52
Dyrektorzy: mgr Augustyn Obryk, mgr Maksymilian Hoeft.
Zwiększyła się ilość młodzieży (do 21 oddziałów) i grona pedagogicznego. W polityce oświatowej nastąpiły istotne zmiany, co miało wpływ na tożsamość szkoły. Obok istniejącego już profilu matematyczno-fizycznego utworzono profil biologiczno-chemiczny. Powstały liczne koła zainteresowań, a kolejne pokolenia olimpijczyków odnosiły sukcesy. Pojawiły się nowe formy działalności młodzieży: klub szkolny, czasopismo, zespół taneczny, galeria, działalność harcerstwa. Od momentu nadania szkole nowego imienia, problematyka morska stała się trwałym elementem w pracy wychowawczej (współpraca z przedsiębiorstwami gospodarki morskiej i organizacjami związanymi z morzem).
Okres III. Lata 1981-1991
Siedziba: powrót do pałacyku przy ulicy Folwarcznej 2
Dyrektorzy: mgr Maksymilian Hoeft, mgr Lucyna Struniewska, mgr Alicja Łada-Harbino.
Przy mijającym wyżu demograficznym liceum liczyło zaledwie kilka oddziałów. Prawie od podstaw podjęto trud budowania bazy dydaktycznej i kreowania nowej tożsamości. Wielkim nakładem sił i środków dyrektor Alicję Harbino przeprowadziła kapitalny remont zabytkowego budynku głównego oraz XVII-wiecznej ptaszarni, adaptując ją na bibliotekę szkolną i czytelnię. Charakterystyczne dla tego okresu jest otwieranie się na zmiany i innowacje dydaktyczne, wychowawcze i organizacyjne.
Okres IV. Lata 1991 – 2002
Dyrektorzy: mgr Alicja Harbino, mgr inż. Leszek Ciesielski.
Ten etap rozpoczęła nowatorska i alternatywna forma edukacji – uniwersytecka klasa biologiczna, a pięć lat później powstała podobna organizacyjnie klasa uniwersytecka o profilu historyczno-polonistycznym. Nauczanie biologii od roku szkolnego 1991/1992 realizowane jest w oparciu o zatwierdzony w MEN autorski program biologii z higieną i ochroną środowiska mgr inż. Leszka Ciesielskiego. Model kształcenia polegający na wspieraniu merytorycznym i organizacyjnym procesu dydaktycznego przez pracowników naukowych trójmiejskich uczelni został wypracowany wespół z prof. dr hab. Tadeuszem Sywulą, ówczesnym Dziekanem Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii Uniwersytetu Gdańskiego. W następnych latach do współpracy przystąpiły Akademia Medyczna w Gdańsku poprzez Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii (szczególnymi animatorami współpracy byli prof. dr hab. med. Wiesław Makarewicz i prof. dr hab. Grzegorz Węgrzyn) oraz Politechnika Gdańska poprzez Wydział Chemiczny z ówczesnym Dziekanem prof. dr hab. inż. Jackiem Namieśnikiem. Współpraca polega na umożliwieniu uczniom liceum kontaktów z pracownikami akademickimi, przekazywaniu informacji o zakresie badań w placówkach naukowych i charakterze pracy naukowca, o nowoczesnych technologiach i metodach badawczych oraz w celach preorientacji zawodowej i rozwijaniu własnych zainteresowań, odbywaniu przez młodzież czwartej klasy praktyki w wybranych katedrach. Istotę tego programu nauczania biologii stanowią nie tylko poszerzone treści kształcenia, ale i cykliczno – problemowa struktura. Funkcję wzbogacającą o dodatkowe treści oraz formy kształcenia pełni fakultet uniwersytecki przekształcony z dawnego Koła Biologicznego. W ofercie edukacyjnej uwzględnia się tu metody poszukujące, problemowe i aktywizujące, a przede wszystkim odnoszące teorię do praktyki.
Edukację kończyła możliwość przystąpienia przez abiturienta, który spełnił wszystkie wymagania programowe i wynikające z umowy z ośrodkami akademickimi, do egzaminu dojrzałości połączonego z rekrutacją na studia na UG (biologia), PG (chemia, ochrona środowiska, biotechnologia) i UG-AMG (biotechnologia). Od pierwszej matury z biologii, umownie nazwanej „uniwersytecką”, w roku szkolnym 1994/1995 do roku szkolnego 2001/2002 indeks na wyższe uczelnie otrzymało 82 absolwentów.
Program ten, wyprzedzający o 10 lat reformę oświaty, podlega modyfikacjom w zakresie treści oraz metod kształcenia, a organizacyjnie wpisany został w nową strukturę szkoły ponadgimnazjalnej.
W roku szkolnym 1996/97 rozpoczęto wdrażanie programu dla klas o profilu historyczno-polonistycznym z rozszerzonym językiem angielskim, opracowanego przez zespół nauczycieli przedmiotów humanistycznych. Patronat nad programem i jego realizacją objął Wydział Filologiczno-Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego na podstawie porozumienia podpisanego przez ówczesnego Dziekana prof. dr hab. Jana Datę i potwierdzonego umową o współpracy zawartą pomiędzy Dyrektorem I LO mgr Alicją Harbino i Dziekanem Wydziału Filologiczno-Historycznego prof. dr hab. Janem Ilukiem oraz Prodziekan prof. dr hab. Krystyną Turo.
W roku następnym nawiązano współpracę i zawarto umowę z Wydziałem Nauk Społecznych UG reprezentowanym przez Dziekana prof. dr hab. Czesława Ciesielskiego oraz Prodziekanów: Prof. dr hab. Henryka Szabałę i dr Józefa Żerko.
Wykreowano, według koncepcji dr Barbary Dumani i pod jej kierunkiem profil, którego istotę stanowi skorelowany układ treści, metod i środków realizacji trzech odrębnych w strukturze edukacji przedmiotów humanistycznych. Autorem treści historycznych oraz zajęć fakultatywnych wzbogaconych o elementy politologii, socjologii, filozofii, religioznawstwa i nauk pomocniczych jest mgr Arnold Kłonczyński (kontynuacja – dr Katarzyna Wanta oraz mgr Piotr Rose). Treści z języka polskiego opracowały: dr Barbara Dumania, mgr Krystyna Pierścińska, mgr Iwona Górecka oraz mgr Joanna Rybicka, a tematykę z zakresu plastyki z elementami historii sztuki przygotował mgr Wiesław Matysik. Naukę w tym profilu, podobnie jak w biologicznym, kończył egzamin dojrzałości z historii lub języka polskiego połączony z rekrutacją na wybrane kierunki (historię, filologię polską, filozofię, politologię, pedagogikę, socjologię) Uniwersytetu Gdańskiego. Od roku szkolnego 1999/2000 do 2001/2002 indeks otrzymało 43 absolwentów.W roku 2001 uroczyście obchodzono dziesięciolecie klas akademickich. Okres ten to liczne sukcesy merytoryczne wychowanków tych klas na olimpiadach przedmiotowych najwyższych szczebli. Każdego roku po kilkoro uczestników uzyskuje tytuły laureatów i finalistów, a prace badawcze uczniów realizowane często wspólnie z naukowcami współpracujących uczelni są wyróżniane poprzez kierowanie ich na Europejski Konkurs Młodych Naukowców. Młodzież I ALO rozwija nie tylko zainteresowania intelektualne, ale również, co staje się charakterystyczne, zdobywa systematycznie laury w zawodach sportowych.
Okres V. Lata 2002 – 2008. Liceum Akademickie
Dyrektor: mgr inż. Leszek Ciesielski.
Specjalistyczne zajęcia, prowadzone w szkole oraz przez naukowców uczelni Trójmiasta, umożliwiły osiągnięcie przez absolwentów wysokiego i oczekiwanego poziomu kompetencji merytorycznych, które wielokrotnie potwierdzali potem jako studenci wybranych kierunków studiów. Wypracowany model współpracy, zweryfikowany wieloletnią praktyką, stworzył swoisty pomost pomiędzy poziomem akademickiego kształcenia, a niższymi szczeblami edukacji. Umożliwia on realizowanie w systemie działań w naszym regionie, w autorskich rozwiązaniach, idei lansowanej w literaturze pedagogicznej i określanej jako paradygmat nowoczesnej wiedzy. Realizacja w Polsce podobnych koncepcji pedagogicznych związana jest ze statutową i uznaną działalnością Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci Uzdolnionych w Warszawie. Narodziła się inicjatywa społeczności szkoły, Władz Miasta Gdyni oraz rektorów uczelni i współpracujących naukowców przekształcenia szkoły w I Akademickie Liceum Ogólnokształcące. Po ponad jedenastoletnim okresie wdrażania innowacji na mocy stosownych porozumień pomiędzy szkołą, organem prowadzącym Urzędem Miasta Gdyni, Uniwersytetem Gdańskim, Politechniką Gdańską, Akademią Medyczną w Gdańsku oraz Akademią Morską w Gdyni powołano I Akademickie Liceum Ogólnokształcące im. Zasłużonych Ludzi Morza w Gdyni. Data 02. września 2002 r. staje się przełomową w historii szkoły. Następnie 13. grudnia 2002 r. dyrektor mgr. inż. Leszek Ciesielski, na mocy ustawy „ O systemie oświaty”, powołał przy szkole zespół konsultacyjno – doradczy, „Radę Programową”. Tworzą Ją, na podstawie osobistego akcesu, wybitni specjaliści w swoich dziedzinach oraz władze wszystkich współpracujących uczelni lub ich przedstawiciele, łącznie trzydziestu pięciu naukowców.
Nowa inicjatywa wyzwala nową energię. Powstają kolejne formy współpracy z uczelniami. Koło Chemiczne dla szczególnie zainteresowanej młodzieży przekształcono w roku szkolnym 2002/2003 w akademicki fakultet chemiczny pogłębiający wiedzę i umiejętności specjalistyczne w korelacji z naukami biologicznymi w ramach oddziału, z przedmiotami wiodącymi: biologią i chemią oraz językiem angielskim na poziomie rozszerzonym. Prowadzony jest on przez mgr Halinę Kosińską i mgr Monikę Szynal-Gizinską, we współpracy z Katedrą Biochemii AM, Wydziałem Farmacji oraz z Wydziałem Chemicznym PG i UG. Wymiernym efektem działalności koła były osiągnięcia laureatów konkursu PG „Wygraj indeks” (łącznie 14 osób). Podkreślić należy stworzenie przez prof. dr hab. Andrzeja Składanowskiego z Katedry Biochemii AMG możliwości zaliczania przez uczniów liceum przedmiotu z zakresu programu studiów wyższych jeszcze w szkole średniej. Dzięki porozumieniu z Dziekanem Wydziału Lekarskiego prof. dr hab. Januszem Morysiem uczniowie uzyskali możliwość systematycznego uczęszczania na kursowe semestralne wykłady z neurofizjologii dla studentów wydziału lekarskiego AMG.
Współpraca z Centrum Europejskim UG oraz z Wydziałem Nauk Społecznych, na którego kierunkach studiowanie szczególnie interesuje młodzież, zainspirowała powołanie w roku szkolnym 2002/2003 oddziału z wiodącymi przedmiotami: językiem polskim i wiedzą o społeczeństwie wraz z dodatkowymi zajęciami akademickimi z wiedzy o społeczeństwie i wiedzy o Unii Europejskiej. Profil i fakultet, pod opieką dr Katarzyny Wanty, a później mgr Małgorzaty Remplewicz – Ciborowskiej, ma na celu przekazanie młodzieży odpowiedniego zasobu wiedzy o wartościach, prawach i obowiązkach człowieka oraz kształtowanie umiejętności i postaw niezbędnych do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym.
Koncepcja kształcenia integrującego środowisko szkolne i akademickie w procesie edukacji okazała się szczególnie atrakcyjną formą dla uzdolnionej młodzieży. Powstały więc kolejne fakultety akademickie, wyodrębnione w oddziale o profilu matematyczno-fizycznym: fakultet geograficzny i matematyczno-fizyczny. Pierwszy, z inicjatywy mgr Katarzyny Pietruczuk i prowadzony systemowo przez mgr Monikę Szynkiewicz, powołany został w szkole we współpracy z Wydziałem Biologii, Geografii i Oceanologii UG. Funkcjonuje on w dwóch wersjach: jako geograficzny fakultet akademicki (geografia ekonomiczna świata i Polski) oraz, od roku szkolnego 2002/03, jako oddział z przedmiotami wiodącymi matematyką i geografią, realizując treści z zakresu ochrony środowiska. Uczniowie z tego profilu w ostatnich latach osiągają najwyższe lokaty w olimpiadach przedmiotowych. Po raz pierwszy uczeń naszej szkoły reprezentuje I ALO na arenie międzynarodowej.
Zespół nauczycieli matematyki i fizyki – mgr inż. Zbigniew Bartold i mgr Maria Siemianowska – przygotował we współpracy z Wydziałem Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej PG modyfikację treści programowych tych przedmiotów tak, by fakultet akademicki stał się propozycją dla uzdolnionej młodzieży zainteresowanej dalszą nauką na kierunkach technicznych wyższych uczelni.
Z koncepcją nowego fakultetu – podstaw projektowania i poszukiwania idei kształtujących formę architektoniczną – wystąpił Wydział Architektury PG (maj 2003).
Nawiązano też współpracę z Wydziałem Matematyki i Fizyki Uniwersytetu Gdańskiego i Wydziałem Mechanicznym, Nawigacyjnym i Zarządzania Akademii Morskiej. Odbyła się matura z matematyki, połączona z rekrutacją na wybrane kierunki Akademii Morskiej. Współpracę w zakresie fizyki w ramach tych kierunków podjęły i kontynuują mgr Emilia Czerniawska, mgr Anna Urbanowicz oraz mgr Ewa Dulka.
Nauczanie przedmiotu podstawy przedsiębiorczości, realizowanego przez mgr Wiesława Matysika, zostało poszerzone o współpracę z instytucjami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz uczelniami wyższymi – Wydziałem Zarządzania PG i Wyższą Szkołą Bankową w Gdańsku.
I Akademickie Liceum podejmuje z założenia nie tylko inicjatywę edukacyjną zorientowaną na młodzież z poziomu kształcenia ponadgimnazjalnego. Konsekwentną działalnością jest również opieka nad uzdolnionymi gimnazjalistami poprzez organizowanie międzyszkolnych kół zainteresowań oraz konkursów i turniejów przedmiotowych.
Międzyszkolne koła dla gimnazjalistów to formy aktywności z zakresu biologii i ekologii, chemii, języka polskiego, historii, geografii, fizyki i matematyki. Młodzież gimnazjalna, szczególnie zainteresowana problematyką związaną z danym przedmiotem, ma możliwość uczestniczenia w zajęciach wybranego koła i rozwijania oraz poszerzania wiedzy. W czasie spotkań młodzież Liceum prezentuje swoje osiągnięcia i dzieli się doświadczeniami z młodszymi koleżankami i kolegami. Gimnazjaliści nie są tylko i wyłącznie biernymi odbiorcami przekazywanych treści, ale również prezentują przygotowane przez siebie materiały – spektakle, prezentacje, wyniki przeprowadzonych badań, itp., zgodnie ze specyfiką przedmiotu. Spotkania odbywają się na ogół raz w miesiącu (lub zgodnie z aktualnymi potrzebami) i wieńczy je rozdanie dyplomów najbardziej wytrwałym i aktywnym uczestnikom. Zajęcia cieszą się od lat wielkim zainteresowaniem i popularnością.
Trójmiejska gimnazjada edukacyjna to interdyscyplinarne przedsięwzięcie realizowane we współpracy z naukowcami współpracujących uczelni, a skierowane do gimnazjalistów i ich nauczycieli – opiekunów. Nauka oparta o doświadczenie i działanie wymaga stosownych form aktywizujących, umożliwiających ekspresję i konfrontację dorobku zarówno w obrębie klasy, szkoły, jak i na forum zewnętrznym. Możliwość prezentacji zainteresowań i dorobku własnego szerokiemu gremium, emocje towarzyszące rywalizacji, radość i satysfakcja ze spektakularnego sukcesu są niezmiernie istotnym elementem wzmacniającym i zachęcającym do systematycznej i ustawicznej pracy związanej z bieżącą nauką oraz rozwijaniem pasji. „Trójmiejska Gimnazjada Edukacyjna” realizowana była pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. inż. Jacka Namieśnika. Patronat honorowy objęli: Prezydent Miasta Gdyni oraz Pomorski Kurator Oświaty. W konkursie, w 6 edycjach wzięło udział ponad 4000 uczestników z 25 gimnazjów z rejonu od Wejherowa do Gdańska.
Okres VI. Lata 2008 – … Liceum Akademickie na Narcyzowej
Dyrektorzy: mgr inż. Leszek Ciesielski, mgr inż. Lidia Łączyńska
Siedziba: budynek przy ulicy Narcyzowej 6
Siedzibą szkoły do tej pory był neogotycki pałacyk z przełomu XVIII i XIX wieku. Urok miejsca podkreśla otoczenie kompleksem parkowym z częścią francuską i angielską. Okolicznościowe spotkanie absolwentów z okazji wyżej wspomnianego jubileuszu zaplanowano jednak gdzie indziej. Pałacyk bowiem jest już ostatni rok siedzibą szkoły. Ta swoista „symbioza” nietuzinkowego miejsca o unikatowym walorze „klimatotwórczym” i rzeszy kolejnych roczników absolwentów w dziejach szkoły wydawała się nierozerwalna. Jednak to nie pierwszy raz zmieniamy siedzibę. Tak było po dramatycznym pożarze we wczesnym okresie jej rozwoju, jak też w okresie wyżu demograficznego lat siedemdziesiątych. Każda przeprowadzka wydawała się dramatycznym schyłkiem w jej trwaniu. Jeden z absolwentów, zasłużony wieloletni nauczyciel szkoły we wspomnieniach z okazji jej 50-lecia, a dotyczących dawnych dziejów napisał – „ po przeniesieniu, w nowych warunkach, z nową dyrekcją nie była to już ta sama szkoła”. Jedna z absolwentek pracująca w „ Dzienniku Bałtyckim” napisała okolicznościowy artykuł, który kończył się słowami: „Jesteśmy świadkami końca jakiejś epoki szkoły, która tak wiele znaczyła dla tych, którzy ją kończyli. Czy koniec magii miejsca? Trudno dziś dać odpowiedź na to pytanie.”
No właśnie, pytanie z przed lat wraca dziś jak bumerang. Pałacyk przy ulicy Folwarcznej 2 w Gdyni – Orłowie został sprzedany przez właściciela, Związek Nauczycielstwa Polskiego, w prywatne ręce. Szkoła, po okresie dramatycznego zawieszenia, co do dalszego losu uzyskała informację o przygotowywaniu przez Urząd Miasta Gdyni nowej siedziby. Jest to budynek szkolny po VIII LO w Gdyni – Witomino przy ul. Narcyzowej 6. Planowany zakres remontu, niezależnie od żalu za dawną siedzibą, wydaje się stwarzać perspektywę rozwoju szkoły.
Od 1. września 2008 otworzył się nowy rozdział w naszej historii. Miało miejsce przeniesienie szkoły do nowej siedziby. Wyremontowano salę gimnastyczną, sieć ciepłowniczą oraz wymieniono wszystkie okna. Szkoła przeszła imponującą modernizację. Przeszliśmy z XIX w XXI wiek.
Od 1. września 2017 roku dyrektorem szkoły została mgr inż. Lidia Łączyńska.
źródło zdjęcia: https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Zabytkowy-dworek-w-Gdyni-Orlowie-bedzie-rewitalizowany-n72799.html